Σάββατο 6 Απριλίου 2013

Κρανιώτικο Γλωσσάρι


Αγαπητοί συμπατριώτες, φίλες και φίλοι, με αυτή την ανάρτηση αρχίζουμε τη δημοσίευση του Κρανιώτικου Λεξιλογίου όπως το κατέγραψε ο φίλος και συμπατριώτης Γιώργος Ι. Μπαλής και βρίσκεται στο βιβλίο του "Ο Πλούτος του Αριστοφάνη στη Θεσσαλική Διάλεκτο" (Ξηροκρανιώτικη Ντοπιολαλιά).
Βεβαίως να πούμε ευθύς εξ αρχής ότι στο Γλωσσάρι που κατέγραψε ο Γιώργος και δημοσιεύουμε (7 σελίδες σε σύνολο 30 σελίδων-τις υπόλοιπες θα δημοσιεύσουμε στη συνέχεια) δεν καταγράφονται όλες οι λέξεις, εκφράσεις και ιδιωματισμοί που χρησιμοποιούνταν ή συνεχίζουν ακόμα να χρησιμοποιούνται στην Κρανιά.
Πρόκειται για μια αξιόλογη προσπάθεια καταγραφής όσο περισσοτέρων λέξεων και εκφράσεων που μαζί με τον "Πλούτο του Αριστοφάνη" θα μείνουν ως παρακαταθήκη στις επερχόμενες γενιές.
Σήμερα που το λεξιλόγιό μας και ειδικά των νέων έχει περιοριστεί σε ελάχιστες λέξεις και φράσεις με την ταυτόχρονη εισβολή ξενικών αυτούσιων λέξεων η προσπάθεια αυτή του Γιώργου Μπαλή αποκτά μεγαλύτερη αξία.
Σ' αυτό το Κρανιώτικο Γλωσσάρι λοιπόν αγαπητοί φίλοι θα βρούμε και θα θυμηθούμε πολλές λέξεις που χρησιμοποιούσαμε παλιά ή χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα. 
Όσοι ζούμε μακριά από το χωριό μας ακόμα κι αν πέρασαν χρόνια συνεχίζουν ωστόσο στη ροή του λόγου μας να μας "ξεφεύγουν" λέξεις της ντοπιολαλιάς πολλές φορές πριν καν το συνειδητοποιήσουμε.
Κρίνουμε επίσης απαραίτητο να αναφέρουμε ότι οι λέξεις αυτές που θα σας παραθέσουμε έχουν τις ρίζες τους στην Αρχαία Ελληνική, στα Κουδαρίτικα (μαστορικά), στην Τουρκική Γλώσσα, στη Σλαβική,στην Ιταλική, στη Γερμανική ακόμα και στη Γαλλική Γλώσσα! 

Χ.Γ.










Ευχαριστούμε το φίλο και συμπατριώτη Γιώργο Ι. Μπαλή για την παραχώρηση του υλικού του και βεβαίως  για την αμέριστη συμπαράσταση και συμβολή του .

5 σχόλια:

  1. πολύ καλό. με αυτό υπάρχει και η βάση για κάποιον να το συνεχίσει και να αναζητήσει και την ετυμολογία/προέλευση των λέξεων.

    Δ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. * Προφανώς (για το προηγούμενο) κάποιος φιλόλογος από το χωριό να μπορούσε να συνδράμει.

    Δ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ φίλε "Δ" όντως είναι "πεδίον δόξης λαμπρόν" για έρευνα να ασχοληθούν άνθρωποι με την ακριβή προέλευση των λέξεων και την ετυμολογία τους. Ήδη σε προηγούμενη ανάρτησή μας δημοσιεύσαμε από το τελευταίο τεύχος "Ξηροκρανιώτικα" το άρθρο του συμπατριώτη μας και δασκάλου μας του Τάκη του Θώμου. Σ' αυτό το άρθρο που επιγράφεται "Όπους ιτότι" ο Τάκης ο Θώμος καταπιάνεται με την προέλευση και ετυμολογία ορισμένων λέξεων.Από προσωπική πείρα επειδή είχα τη χαρά να τον έχω δάσκαλο μπορώ να πω ότι ο Τάκης ο Θώμος είναι ένας θησαυρός φιλολογικών γνώσεων.Σαφώς βεβαίως το χωριό μας έχει ικανότατους φιλολόγους και χαρισματικούς ανθρώπους μη φιλολόγους, όπως για παράδειγμα ο Γιώργος ο Μπαλής ή ο Παύλος ο Λάλος, και πολλοί άλλοι που θα μπορούσαν να κάνουν τη σχετική έρευνα για τις λέξεις και φράσεις της Κρανιώτικης ντοπιολαλιάς. Το αναμένουμε με χαρά λοιπόν..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Και οι μεγαλύτεροι να παροτρύνουμε τους νεότερους να μην ξεχνούν τα 'κρανι'ωτικα', να τα μιλάνε μεταξύ τους όπου και αν βρίσκονται, γιατί η γλώσσα θα κρατάει πάντα δυνατό το δεσμό με τον τόπο που μεγάλωσαν και θα τους θυμίζει τις ρίζες τους.

    Δ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή